Kontrgerillanın Yeni Versiyonu: Hançer Timleri

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan ile Türk devleti arasında görüşmelerin devam ettiği bir dönemde, temel endişe kaynağı olan derin devlet ve devlete bağlı çeteler yeniden gündemde. Bölgede özellikle aktif olan Hançer Timi, sürekli bir tehdit oluşturuyor.

Kürtlere karşı kirli savaşta öne sürülen ve palazlanan suç şebekeleri, çeşitli adlar altında varlıklarını sürdürüyor.  Öcalan ile yeniden görüşmelerin başlamasıyla birlikte provokasyon endişeleri de yoğunlaştı. Bir yandan Türk ordusu gerillanın denetimindeki alanları bombalayarak ve kara operasyonları düzenleyerek, süreci sabote etmeye çalışırken, diğer yandan devletin oluşturduğu suç şebekelerinin varlığı bu süreç karşısında sürekli bir tehdit unsuru olarak kalmaya devam ediyor.

Karadeniz ve Hatay gibi bölgelerde gelişen faşist provokasyonların yansıra, Kürdistan’da özellikle Şırnak ve Nusaybin hattında Hançer Timi olarak adlandırılan, ölüm komandoları dolaşıyor. Tehdit, adam kaçırma, uyuşturucu trafiği, kaçakçılık ve infaz gibi suçlarla anılan bu şebekeler, tıpkı koruculuk gibi kaldırılmayı bekliyor. Zira bu güçlerin varlığı, olası barış görüşmeleri önünde de büyük bir tehdit olarak duruyor.

DEVLET İÇİNDEKİ ÇETELER

Kürdistan özgürlük mücadelesinin gelişim sağladığı, demokratik ve barış arayışlarının yoğunlaştırdığı bir süreçte ortaya çıkan bu karanlık güçlerin zamanlaması Türk özel savaş güçlerinin 1990’larda Jitem, Hizbul-Kontra gibi karanlık güçleri hatırlatır oldu.  Geçmişte Kürt özgürlük hareketini tasfiye amaçlı örgütlenen bu karanlık güçleri köy yakma, yargısız infaz, cinayet, uyuşturucu ticareti ve kara para aklama gibi yasa dışı kirli işlerle tanınıyor. Kürt hareketinin gelişim sağladığı ve Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın 1993 Mart’ında barış arayışlarından sonra bu güçler aktifleştirildi.

Bu çete ve kontra örgütlerine ilişkin ulaşılan çeşitli belge ve bilgilerde bu örgütlerin devlet içinde askeri-bürokrasi ve çete şeklinde koordineli bir faaliyet yürüttüğünü gösteriyor.

Halkların Demokratik Kongresi’nin  (HDK) Karadeniz gezisine karşı Sinop’ta başlayıp Samsun’la devam eden faşist saldırıların perde arkasının belgesi, gazeteci Ferda Çetin’in imzası ile ‘Ötüken büyük provokasyon hazırlığında’ başlığı altında 27 Şubat günü ANF’de yayınlanmıştı.

Kürt özgürlük hareketine karşı Türkiye’de çeşitli isimlerle faaliyet yürüten karanlık güçler, Kürdistan’da ise ‘Hancer Timi’ gibi paramiliter güçler vasıtasıyla birçok karanlık olayı gerçekleştiriyor. 24 Şubat günü Nuseybin’de evine giderken Mesut Aslan adlı vatandaş bu kontra timi tarafından saldırıya uğradı.

HANÇER TİMİ

1990’lı yılların kirli savaşında deşifre olan kontra elemanları, özellikle Hançer Timi adı ile yeniden aktifleştirildi.  Bu itirafçı, kontra ve çelerden oluşan ‘Hancer Timi’ son bir kaç yıldır yargısız infazlar, gerillaya karşı geliştirdikleri operasyonlar ve Kürt legal kurumlarına karşı faaliyetlerle gündeme geldi.

Dicle Haber Ajansı konuya ilişkin 8 Şubat 2013 tarihinde geçtiği haberde, bölgede HPG kılığında dolaşarak halkı tehdit eden ve özellikle 1990’lı yıllarda işledikleri cinayetlerle gündeme gelen ‘Hançer Timi’nin yeniden devrede olduğuna dikkat çekti.  Nusaybin’de birçok vatandaş cep telefonlarına gelen şu mesajla karşılaştı: “Vatanın bölünmez bütünlüğünü korumakla, şanlı bayrağımızı göklerde yüceltmek, şehitlerimizin kanlarını yerde bırakmamak için 1 Zınar Boğa, 2 Necdet Tarlak, 3 Mesut Aslan ve 4 Azad Tahiroğlu’nu gebertmeyi boynumuzun borcu bildik. Ne mutlu Türküm diyene yakın zaman (hancer timi) . Can güvenlikleri nedeni ile başvurdukları savcının kendilerine “bizim de can güvenliğimiz yok cevabının verilmesinden birkaç gün sonra, Mesut Aslan isimli vatandaş 24 Şubat günü yüzleri maskeli kişiler tarafından saldırıya uğradı. Yaralı olarak kurtulan Aslan ölüm tehdidi alanlar arasındaydı.

PİLOT BÖLGE BOTAN, MERKEZ ÜSSÜ ŞIRNAK!

‘Hançer Timi geçen sonbaharda Kelamemê, Tenin ve Haftanin’de görüldü, Nusaybin’de ise en son 24 Şubat’ta Mesut Aslan’a karşı düzenlenen saldırıyla gündeme geldi.  Şırnak ve etrafındaki yerleri tercih etmesi geçmişte de burada devam eden karanlık faaliyetlere dayanıyor olmasından ileri geliyor.

Hançer Timi’ne ilişkin güvenilir kaynaklardan alınan bilgilere göre, bu gruplar Botan alanında gerillaya karşı mücadele için örgütlendi. Aynı kaynaklar, şunları ifade ediyor: “Şırnak ve Hakkâri gibi yerlerde başlangıçtan itibaren gerillanın güçlü bir mevzilenmesi vardır. TC’nin tüm savaş teknik ve taktiklerine karşı gerillayı bu mevzilerden sökemediği gibi, yöre halkı gittikçe devletten bir kopuşu sağladı. Koruculara bile artık güvenilmiyor.

Türk özel savaş güçleri Botan’da koruculuk sistemi, köy yakma ve boşaltma, yargısız infazlar, binlerce cinayet ve uyuşturucu gibi özel savaşın tüm kirli yöntemlerini bu alanda denedi. Ama ‘suyu kurutup, balığı susuz bırakma’ stratejisinde başarısız olunca gerillaya karşı ‘Hancer Timi’ gibi yeni karanlık güçleri devreye koydu.”

Tim hakkında bilgi veren ve isminin açıklamasını istemediği bir kaynak “Jitem’in kanlı geçmişine rağmen hem kamuoyundaki devlet bağlantıları deşifre oldu, hem de bir uyuşturucu ve çete şebekesine dönüştü. Koruculuk ilk bu alanda geliştirilmesine rağmen zamanla hem nicel olarak bir yük olmaya, hem de askeri alanda başarısız olup işlevsizleştiler. Hançer Timi Jitem ve çetelerin yerini doldurmak için kuruldu” dedi.

HANÇER TİMİ KİMLERDEN OLUŞUYOR?

Söz konusu kaynaklardan alınan bilgilere göre Hançer Timi, ‘Özel ordu’ oluşumunun ayaklarından birini oluşturuyor.  Gerillanın aktivitesi karışında başarısız kalan Jitem ve çetelerden oluşan bu yeni oluşum içinde PKK’den kaçan itirafçılar da var.  İnfaz timleri şeklinde örgütlenen bu yapı, “vurucu güç” misyonunu üstlenmiş ve stratejik alanlara konumlandırılmışlar.

Koruculuğun işlevsiz kalması ve askerlerce güvenilirlikleri sürekli sorgulanır hale gelmesi ardından teşvik edilen “Hançer Timi” nin en önemli özelliği, dar birimler olması ve ‘kan davası’ konumunda bulunan PKK’den kaçan itirafçılar, azgın çete mensupları, tetikçiler ve faşist askerlerden oluşması. Burada söz konusu olan küçük ama aktivitesi ve inisiyatifi gelişkin birimler.

Bu şebekeler Şırnak merkez alınarak her köyde bir birim şeklinde örgütlendirildi. Ancak bunlarında kendi arasında bağlı bulunduğu yerel birimler şeklinde bir hiyerarşiye tabi tutuldu. Birimler kendi başlarına keşif, pusu gibi faaliyetlerde bulundukları gibi yer yer bir güçle de operasyonlara katılıyorlar.

KİMLERDEN EMİR ALIYORLAR?

Bu birimler dar yapılara sahip oldukları için zaman zaman sivil, zaman zaman da yüzleri kapalı silahlı faaliyetlerde bulunuyorlar. ‘Hançer Tim’inin Kürdistan’daki merkezinin Şırnak’ta olduğu belirtiliyor.  Merkezi koordinasyonu Şırnak Valisi,  en üst düzeydeki askeri bir komutan ile Haşim yâda Hazım Babat’tan oluşuyor. Haşim Babat Şırnak’ta market işletiyor. Devlet tarafından korunup, helikopterlerle hareket ediyor. 

Valinin veya ilin alt birimleri de ilçe kaymakamlığı,  ilçe jandarma komutanı yüzbaşı rütbesi ile en yetkili çete üyesinden oluşuyor. Uludere ilçe koordinesinde kaymakam, yüzbaşı ve Mehmet Paksoy yer alıyor. Mehmet Paksoy, halk arasında (Mihê)  olarak tanınıyor. Ripinî (Yeşilyuva) köyünde oturuyor ve aynı zamanda köydeki Hancer Tim’inin de başında bulunuyor.

HANÇER TİMİ’NİN GÖREVLERİ

Elde edilen bilgi ve belgelere göre Hançer Timi deşifre olmamak için gece hareket ediyor, yüzlerini gizliyor, yer yer gerilla kılığında dolaşıyor. Operasyon ve görevler için zaman zaman farklı birimlerden getirilip karıştırılabilen, zaman zaman da birimlerin özgün bir şekilde yürüttükleri faaliyet alanları ve görevleri şöyle sıralanıyor:

-Gerillanın olası kaldığı alanları en ince detaylarına kadar öğrenmek. Bunu için keşif ve istihbarat toplamak. Hava saldırıları için yerden keşifler yapmak, koordinatlar sağlamak.

-Gerillayı halktan kopartıp yalnızlaştırmak için gerillanın ilişki ve kanallarını öğrenmek, kullanabildikleri yerlerde bu kanallardan gerillaya yanlış bilgi ve ajan sızdırmak.

-Halk arasında korku salmak için yurtseverleri tehdit etmek, kaçırmak, silahlı suikastlar düzenlemek.

-Gerillayı tasfiye etmek için, imha amaçlı pusu ve operasyonlar düzenlemek.

-Kürdistan’daki siyasi legal faaliyetleri illegalize etmeye yönelik çeşitli provokasyonlar düzenlemek, iktidar partisi AKP’nin alanda zemin bulması için yurtsever çevrelere baskı yapmak.

-Elde edilen istihbaratlar çerçevesinde yurtseverleri sindirmek için tehdit, şantaj ve cinayetlere başvurmak. PKK’nin çeşitli kademelerindeki yönetici ve militanlarına suikastlar düzenlemek.

Bu tim özellikle PKK’ye karşı kirli bir şekilde rol aldığı için katıldıkları operasyon ve kurdukları pusularda katledilen gerilla ve yurtsever insanın kelle başına ödül alıyorlar. Kan parasının da kaymakam ve veliliklerce verildiği belirtiliyor. Yine bu timlerin yurtseverleri ihbar etmeleri halinde de para aldıkları da biliniyor.

Kürt hareketine karşı uygulamaya konulan imha konseptinin bir parçası olarak görülen Hançer Timi’nin görevlerini Kürdistan’daki kimi olay ve faaliyetlerde de gözlemlemek mümkün.

NERELERDE KALIYORLAR

Paramiliter güçler, İl ilçe ve köylerde savaşta ölen asker ve korucular adına kurulan ‘Şehit Aile Kurumu’ gibi devlet destekli kurumlarda da örgütlenme ve çalışmalarını yürütüyorlar.  Bu kurumlar genelde asker ve kurucu çevrelerince kullanıldığı için sivil insanlara kapalı bir durumda olup istihbarat, örgütleme ve yasadışı işlerin çevrildiği alanlar durumunda.

ULUDERE VE KÖYLERİNDEKİ HANÇER TİMİ’NDE KİMLER YER ALIYOR

Hançer Timi Şırnak genelinde örgütlü olmasına rağmen ağırlıklı olarak Uludere ve köylerinde daha aktif çalışmalarını yürütüyor. Uludere merkezinde asker, çete ve kaçan itirafçılardan oluşan timin içinde, en üst birimde, 8 subay ve 5 çete ve itirafçı bulunuyor. Daha alt düzeyde de farklı isimler var. İşte isim ve görevleri   Memhet Paksoy (Apoci Mihe), 40 yaşlarında,  baba adı Leven, Ripin (Yeşilyuva) köyünde koruculuk yapıyor. İlçedeki görevi kaymakam, yüzbaşı ile birlikte Hançer Timi’nin yönetiminde yer alıyor.

Mirza Mahmut Mirza,

Yusuf ve Mehmet Yıldırım kardeşler. Babalarının ismi Tahir, Darahinê (Uzungeçit) köyünden olup, Uludere’de kalıyorlar.

Mirza Altürk, Mahmut oğlu, korucu ve Hançer timinde tim komutanlık görevi yapıyor.

Salih Ürek, (Nireh köyünden) AKP ilçe başkanı. Hançer Timi’nin “legal” ayağı içinde yer alıyor.  

HANÇER TİMİ’NİN MERKEZ KÖYÜ, RİPİN

Ripin köyünde 80 civarında köy korucusu olmasına rağmen aktif bir şekilde Hançer Timi bünyesinde sınırlı sayıda eleman yer alıyor. Bunlardan Mihe Apoci (Mehmet Paksoy) hem köydeki tim sorumlusu, hem de ilçedeki genel yönetim düzeyinde yer alıyor.

Ahmet Ali Ahmet (Yaman) 2006 yılında ikili çalıştığı süreçte Baz adlı yaralı gerillayı evinde katlettikten sonra Deşta Sivêşkê vadisinde daha önce gerillaların eylemde vurduğu binbaşının yerinde altına mayın yerleştirerek, olaya mayın süsü vermeye çalıştı.

Lokman Ahmet Nasır (Sorgül) babası çetelikten emekli oldu. Milisken devlete PKK’ye ait sığınak, erzak ve cephane yerlerini ihbar etti. Agit adlı gerillanın katledilmesinde Ahmet Ali Ahmet (Yaman)  ile birlikte yer aldı.

Sadikê Helatî 27 Haziran 2007 yılında Kelamemê’de Dr. Mahir gurubu olarak bilinen ve içinde ikisi kadın olmak üzere 8 gerillayı zehirleyerek katledenlerin içinde yer aldı. Olaydan sonra evini Uludere’ye taşıdı.

İdris Bayram (Abdullah oğlu) PKK içinde komplo ile 5 gerillayı katlettikten sonra devlete sığındı. Bir süre cezaevinde kaldıktan sonra bölgedeki Hançer Timi’nde yer aldı.

Sadık Gehveri, Selman Abdullah (Ören veya Örek soy isimli) Helet ve Mihrav köy timlerinde yer alıyorlar.

Lezgin Sak ve iki kardeşi korucu başı ve Hançer Timi içinde yer alıyorlar. Hedriş (Dağdibi) ve Habur köyleri ile bir tim oluşturuyorlar.
Ziravikê (inciler köyü) PKK’den kaçan Sami adlı itirafçı ve yanında biri ile timde yer alıyor. 

SUÇ DOSYALARI KABARIK

Jitem ve çete örgütlerinin 1990 yılında Kürdistan’da yapmış oldukları yargısız infaz, işkence ve uyuşturucu gibi işleri şimdi devralan Hançer Tim’in suç dosyaları kabarık.  Geçen yıl Bestler bölgesindeki tüm gerillaya karşı yürütülen operasyonların bilgi ve keşfinin bu birimler tarafından yapıldığı belirtiliyor. Yine 2009 yılında iki gerillayı Hilalêde katledilmesi ve 2008 yılında Botan’da Sorxwin adlı YJA-Star ve arkadaşlarının katledilmesinde bu timler rol aldı.  

BEYTÜŞŞEBAP’TA 2 KİŞİYİ KATLETMİŞLERDİ

Hançer Timi Temmuz 2009’da Şırnak’ın Beytüşşebap ilçesinde işlediği cinayetlerle de gündem geldi. Hançer Timi üyeleri, Berxbir Festivali’ne katılmaya giden Necman Ölmez (35) ve Ferhat Ediş’i (35)’yi bulundukları araçtan alıkoyduktan sonra başlarını taşla ezmiş ve göğüslerine birer kurşun sıkarak öldürmüştü.

Dönemin Şırnak BDP milletvekili Sevahir Bayındır bölgede asker ölümleri, köylerin basılması ve kuruculara pusu kurulması gibi birçok yasadışı olaya karışan bu karanlık güçler hakkında meclise bir araştırma önergesi vermişti.

Ancak bölgede devletin karanlık güçlerini açığa çıkarmak için Bayındır’ın vermiş olduğu önerge bir araştırma ve soruşturmanın oluşması için komisyonlar kurulmadığı gibi Necman Ölmez ve Ferhat Ediş’i korucuların nöbet tuttuğu tepenin 2 yüz metre altında öldüren Hançer Timi’nden birkaç kişinin tutuklaması ile sınırlı bırakılmıştı.

1990’lı yıllarda 17 bin aşkın faili meçhul cinayet yaşandı, 4 bini aşkın köy yakıldı, milyonlarca insan yerlerinden edildi. Halen binlerce toplu mezar açılmayı bekliyor.  Kürtlerin demokratik hak talepleri ve Türkiye’nin demokratikleşmesi önünde ciddi bir tehdit oluşturan bu yapıların temizlenmesi, görüşmelerin yürütüldüğü bir sırada AKP iktidarının ciddiyeti açısından önemli bir sınav olarak duruyor.

Delil Dicle

Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi

www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info