08 Ekim 2010 Cuma Saat 12:22
Fransız Geo dergisi, iki yıl süren bir çalışmanın sonucu dünyanın devletsiz en büyük halkı olan Kürtlere ilişkin kapsamlı bir “web-belgesel yayınladı. Türünde bir ilk olan bu projede gazeteci Julien Goldstein ve Olivier Piot, Kürtleri fotoğraflı, sesli ve görüntülü anlatıyo
Daha önce de Kürtler üzerine dosyalar yayınlayan Geo dergisi bu kez bir “web-belgesel yayınladı. Geo.fr sitesinde (http://reportage-video.geo.fr/kurdes-moyen-orient) yer alan “Ortadoğu’nun Kürtleri başlıklı “web-belgesel de Kürtler, fotoğraflı, sesli ve görüntülü bir şekilde anlatılıyor.
Gazeteciler Kürdistan’ın dört parçasını gezerek, sivil toplum örgütü temsilcileri, esnaflar, vatandaşlar, öğrenciler, siyasetçiler ve daha birçok kesimle sesli ve görüntülü görüşmeler yapmış. Her parçanın ayrıca ele alındığı haritalar üzerinde basit bir tıklama ile yapılan röportajları izlemek mümkün. Sitede, Kurdi-Der’in verdiği sertifikalar, yasaklanan Kürt gazeteleri ve Newroz afişine de yer veriliyor.
BU HALK ARTIK BÜTÜN RENKLERİ İLE AYAKTA
Kürtlerin Dünyanın devletsiz en büyük halkı olarak tanıtıldığı sitede, Diyarbakır’da Kürtlerin eğitim gördüğü bir okulda gizli kamera ile çekilmiş görüntüler dikkat çekiyor. Fransız gazeteci, derste Kürdistan’dan bahsedince öğretmen müdahale ederek, Kürdistan’ın yasak olduğunu söylüyor. Her gün okulda “Andımız ın okutulduğuna işaret edilen belgeselde, öğrencilere “Türk müsünüz? diye sorulunca elini kaldıran bir öğrenci “hepimiz Türk’üz diyor ancak sınıftaki diğer öğrenciler bir ağızdan “hayır diye karşılık veriliyorlar. Fransız gazeteciler, bu eğitim sistemi ile Kürt öğrencilere Türk Ulus-Devleti’ne saygının öğretildiğine dikkat çekiyor. Görüntülerde Leyla Zana’nın 2008’deki Newroz konuşmasına da yer verilirken, video kaydı Zana’nın “Bugün bu halk artık tüm renkleri ile ayakta sözleri ile son buluyor.
İNTERAKTİF HEWLER HARİTASI
Sitede Güney Kürdistan’daki 20 yıllık baskı, katliam ve kaçış görüntülü anlatılırken, bugünkü otonom bölgede yaşanan ekonomik gelişmeler, interaktif harita ile Hewler kenti ve gündelikçi işçilerin durumu da geniş olarak yer alıyor. Hewler haritasında, pazarcı sesi, korna sesi, ezan sesi, kafe ve bilardo salonlarındaki sesler duyuluyor.
FRANSA BÜYÜKLÜĞÜNDE AMA SINIRLARI TANINMAYAN BİR ÜLKE
Fotoğrafçı Julien Goldstein, bir Kürdistan resmi sunmalarına rağmen, “Ne bulacağımızı biliyorduk. Orta veya uzun vadede bu insanlar için hiçbir umut yok. Bir irade kırılmasını gösterdik. Ama onların hayali olan –Kürdistan’ın çıkışı-na ilişkin fikir vermek ve neden başarısız olduğunu görmek istiyorduk diyor.
Sitede Kürdistan haritası da yer alırken, Türkiye, İran, Suriye ve Irak’ta Kürtlerin maruz kaldığı baskılar ve mücadeleleri anlatılıyor. “Halen Devletsiz Bir Halk başlığı altında Kürtler şöyle anlatılıyor: “1920’den bu yana dört merkezci ve otoriter devlet arasında bölünmüş, Ortadoğu’nun 30 milyon nüfuslu Kürtleri bugün dünyada devleti olmayan en büyük halkı temsil ediyor. Kürtlerin yüzyıllardan beridir tarihsel toprağı olan Kürdistan’ın Fransa büyüklüğünde bir yüzölçümü var ama sınırları tanınmayan bir ülke olarak kalmaya devam ediyor. Onlarca yıldan bu yana bu bölgenin Kürtleri kendi demokratik, kültürel ve siyasi haklarını elde etmek için mücadele ediyorlar. Ama şu ana kadar sadece Irak Kürtleri, Federal Irak Devleti bünyesinde gerçek bir otonomi elde etti.
İKİ YILLIK ÇALIŞMANIN SONUCU
Geo dergisi için hazırlanan bu proje iki yılda gerçekleşti. Julien Goldstein, “Her ülkede kaldığımı üç hafta içerisinde, beş günümüzü bu çalışmaya ayırıyorduk diye anlatıyor.
Belgeselin tasarımcısı Jean-Luc Marty, ortaya çıkan eseri “gazetecilik ötesi olarak tanımlayarak, yazılı röportajın tamamlayıcısı olduğuna dikkat çekiyor. Marty, bu belgeselin, yazılı haline belirginlik, aydınlatma ve ek analiz öğeleri kattığını kaydediyor.
LA CROİX: BİR HAYALİN ALACAKARANLIĞI, KÜRDİSTAN
Konuya yer ayıran La Croix gazetesi de, “Ne olursa olsun, bu biçimin ötesinde, metin bir eklips ortaya çıkarıyor: O da Kürdistan yorumunu yapıyor. “Bir hayalin alacakaranlığı, Kürdistan başlığı altında web-belgeselin haberini yapan La Croix, Kürtleri şöyle tanıtıyor: “Irak, İran, Türkiye ve Suriye arasında bölünmüş olan 30 milyonluk Kürtler demokratik, kültürel ve siyasi hakları için mücadele ediyor. Durmaksızın bir kimliğe olan aidiyetlerini talep ediyorlar, var olmak için inatçı bir mücadele yürütüyorlar. Bazen bir ilerleme ile sonuçlanıyor. Özellikle siyasi bir otonominin kendilerine verildiği Irak’ta. Marjinalleşmiş, özgürlükten mahrum bırakılmış, dili yasaklanmış, işkence görmüş… İşte hırpalanmış bu halkın trajik kaderi.’’-ANF
Delil Fırat
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi
www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info
