06 Ocak 2011 Perşembe Saat 08:32
ABD’nin yüksek tirajlı gazetelerinden New York Times “Türkiye’nin, Irak’taki nüfuzunu ve yumuşak gücünü, kültür, eğitim ve ekonomik ilişkiler yoluyla artırdığı yazdı. Gazete Kürdistan Bölgesi’nde ise Türkiye’nin ‘güçlü imajı ve pop kültürü’ ile etkili olduğuna dikkat çekti.
Anthony Şadid imzasını taşıyan haber yorum gazetenin birinci sayfadan verildi. Yazıda Türkiye’nin Güney Kürdistan’daki faaliyetleri değerlendiren Şadid, ABD Irak’ı işgal ederek 4 bin 400’den fazla kayıp verirken, Türkiye’nin Irak’ta yumuşak gücünü kullandığını ifade etti. Yazıda ”Osmanlı’nın parlak günlerinden bu yana son dönemde giderek güçlenen Türkiye’nin, Irak’taki nüfuzunu ve yumuşak gücünü, kültür, eğitim ve ekonomik ilişkiler yoluyla artırdığı, ağırlığını, nüfuzunu ve gücünü Irak’ın kuzeyinden güneyine her yerde gösterdiği” görüşü dikkat çekti.
”Türkiye’nin kuzey Irak ve Irak’ın diğer bölgelerindeki etkisi, İran’ın Irak’ın geri kalan bölgelerindeki etkisinden daha derin olmasa da daha büyük” iddiasında bulunan Şadid, Irak’taki Türk diplomatların görüşlerine de yer verildi.
Gazeteye göre Basra Konsolosu Ali Rıza Coşkun’un ”Biz burada son derece memnuniyetle karşılanıyoruz” iddiasında bulunurken, Hewler Konsolosu Aydın Selcen de ”Kimse Irak’ı ya da bir bölümünü ele geçirmeye çalışmıyor. Biz Irak ile yollar, demiryolları, petrol ve doğalgaz hatları yoluyla bütünleşeceğiz. Sınırın iki yanında insanların ve malların serbest geçişi olacak” dedi.
Gazete, Türkiye’nin Irak’taki nüfuzunun, Zaxo’dan, Bağdat üzerinden, güneydeki Basra’ya kadar bir eksende görüldüğüne işaret ederek, ”eskiden kuzey Irak’ı kendisine karşı bir tehdit olarak gören Türkiye’nin, son dönemde Irak’la güzel bir dostluk olarak adlandırılabilecek ilişki başlattığı” belirtildi.
Şadid, Türkiye’nin, küreselleşme sürecinin ve Ortadoğu pazarlarına yönelmesinin bölgede sadece Amerikan gücünün nihai olduğu yönündeki varsayımları geçersiz kıldığını savunduğu haber yorumunda Türkiye’nin Irak’ta kendisini ekonomik bütünleşmeye adadığını öne sürdü.
GÜNDE BİN 500 KAMYON IRAK’A GEÇİYOR
Haberde, iki ülke sınırından Türk mallarını taşıyan günde bin 500 kamyonun Irak’a geçiş yaptığını aktaran Şadid, bu malların Federal Kürdistan Bölgesi’ndeki dükkânları doldurduğunu dile getirdi. Gazete, Türkiye ile Irak arasındaki ticaretin 2010 yılında 6 milyar dolara ulaştığını, bu rakamın 2008 yılındaki miktarın yaklaşık iki katı olduğu hatırlattı. Gazeteye göre Türk yetkililer iki ya da üç yıl içinde Irak’ın Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olabileceği tahmininde bulundu.
NYT’nin haberinde şarkıcı ve işadamı İbrahim Tatlıses’in Kürdistan bölgesindeki ticari faaliyetlerine de yer verildi. Tatlıses ile ortaklık kuran Kürt işadamı Rüşdi Said’in, Irak genelinde 100 bin villa ve apartman inşa etme projelerine dikkat çeken NYT, Said’in yaşadığı Hewler ve Kürdistan Bölgesi’nin başka yerlerinde 15 bin civarında Türkiyelinin çalıştığını kaydetti.
Gazete, 700’den fazla Türk şirketinin ise bölgedeki tüm yabancı şirketlerin üçte ikisini oluşturduğunu ifade ederken, Hewler’deki Türk Konsolosluğunun Iraklılara günde 300’e kadar varan vize verdiklerini belirtti. Gazete bölgede Türk okullarının da bulunduğunu aktardı.
AMERİKAN-MEKSİKA SINIRINA BENZER BİR BÖLGE
Şadid’in yazısında Türk yetkililerin bölgeyi Amerikan-Meksika sınırına benzer bir bölgeye dönüştürmekten söz ettikleri anlatılırken Türkiye’nin, Irak’la ekonomik bütünleşmeyi, Ortadoğu’da henüz olgunlaşmamış pazarlara ulaşma yönünde bir yol olarak gördüğü yorumu yapıldı.
Gazeteye göre Kürt yetkililer İran’a karşı Türkiye’ye daha fazla öncelik veriyor. Yazıda ”Iraklı Kürt yetkililerin, kendi bölgelerinin Türkiye’nin çıkarlarına karşı olmadığını söyledikleri” dile getirildi.
Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi’ndeki bir başka “sürpriz yanının “yaydığı güçlü imajı ve pop kültürü olduğuna dikkat çeken NYT, bölgede izlenen Türk dizilerine işaret etti. Haberde Türkiye’nin, ABD ve İran’ın aksine, Irak’taki tüm kesimlerle bağ kurduğu belirtildi.
Türkiye’nin Irak’taki petrole olan ilgisine de yer veren gazete Kerkük-Ceyhan boru hattının Irak’ın ihraç ettiği kabaca yüzde 25’lik petrolü taşıdığını ifade ederken, Türk şirketlerinin petrol ve doğal gaz kontratlarında hisselerinin olduğunu da aktardı. Gazete, Türkiye’nin Irak’ın doğalgazını belki de Rusya’yı atlayarak Avrupa’ya taşıyacak 11 milyar dolarlık iddialı Nabucco doğal gaz projesine de imza attığını hatırlattı. NYT, Türk inşaat şirketlerinin Basra’daki Sheraton Otelini yenilediğini ve ayrıca Basra’da 65 bin kişilik stadyum inşaatına yardım ettiklerini ifade etti.-New York Times
Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi
www.navendalekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net – www.lekolin.info
