Son Başarısızlık: Afrin

TC Hükümeti Ortadoğu’da siyasetine öncü olma emelleri ile son
5 yılda Suriye iç karışıklığına müdahil olmaya çalıştı. Esad karşıtı
politikalar ile işe koyulan Erdoğan her yeni gelişme ve başarısızlık ile
politikasını tutarsızlık içerisinde yeniledi. Genel Ortadoğu siyasetindeki
emellerine Kürt düşmanlığını da ilikleyip tek elden kurtulmak istedi. Zamanla
‘en azından’ Kürtlere engel olmak temel politikası haline geldi. İçeride
milliyetçi damara ve seferberlik halinin devamına ihtiyaç duyan TC Hükümeti
dışarıda da Koalisyon ve Rusya arasındaki gerilimden yararlandı. Cenevre’den
Astana’ya kayan bu politika değişikliği ve ÖSO benzeri taşeron örgütlerin YPG
karşısındaki başarısızlığı ile iş başa düştü. Safını ve niyetini keskinleştirip
kendi ordusuyla Afrin’e saldırmaya karar verdi.

Fırat Kalkanı

Koalisyonun Esad karşıtı politikalarına kenetlenen TC
Hükümeti Suriye egemenliğini ihlal edip Cerablus üzerinden Fırat boyunca bir
kalkan oluşturmak istedi. Böylece Kürt kantonlarının birleşmesini engelleyecek
Mınbiç ve Bab gibi stratejik üslere hakim olacaktı. Zorlukla örgütleyip bir
arada tuttuğu ve içine kendi askerlerini de koyduğu ÖSO çeteleri DAİŞ
karşısında hezimete uğradı. QSD kontrolündeki bölgelere yönelmek istediyse de
hem DAİŞ’in baskısı hem de Amerika ve Rusya’nın araya girmesi ile başarısız
oldu. Raqqa operasyonuna talip oldu ancak sahada ki askeri güvenirliliğini
çoktan yitirmişti. Trump sonrasında QSD’ye verilen açık destek arttırıldı ve
Özel kuvvetlerin ardından Denizci birliklerin Raqqa operasyonu için bölgeye
gönderilmesi kararlaştırıldı. Böylelikle hava gücü ve mobil saldırı gücünün
yanında ağır zırhlı desteğini de bulan Raqqa saldırısı başlatıldı. ‘Fırat
Kalkanı’ QSD’nin durmasını sağlamadığı gibi Suriye topraklarında TC Ordusunun
meşruiyetini destekleyecek koalisyon desteğini de ulaşamadı.

Qereçox Denemesi

Sahada güvenilir bir partner olmadığını gösteren TC Ordusu
ABD’den aldığı bu fiili reddin ardından sınırlarını biraz daha aşarak  KDP’nin istihbarat desteği ile Qereçox ve
Şengale hava saldırısı düzenledi. ABD’ye neler yapabileceğini göstermek istedi.
Uluslararasını Şengal konusunda yokladı.

Astana kararlaşması

Yönünü Rusya ve İran’a dönen TC Akkuyu nükleer anlaşmasına
ve S-400 hava savunma sisteminin alımına imza attı. Rusya’nın baskısıyla Esad
karşıtı politikasını terk ederek Astana görüşmelerinde Muhaliflerin garantörü
oldu. Uzlaşmanın sonucunda Halep’e yeniden hakim olan Rejim güçleri ile ABD
arasındaki kimyasal silah gerginliği başladı. Kendisini artık Rusya-İran-Suriye
yanında bulan TC’nin Kürt karşıtı müdahale taleplerine karşı Rusya pragmatist
ve erteleyici bir tutum takındı.

Dêr ez Zor Çakışması

Deyr ez-Zor üç yıldır DAİŞ kuşatması altında kalmış Rejimin
dar alana sıkıştığı bir şehir. Lojistik desteğini havadan sağlayan şehirde 250
bin sivil yaşıyor. Iraq ve  Suriye
arasında köprü görevi gören bu şehir mevcut ve olası enerji hatlarıyla
özellikle Şii Hilali’ni arzulayan Şii güçler için stratejik öneme sahip. Öte
yandan Raqqa operasyonundan sonra DAİŞ’in son darbeyi alacağı yer olarak
düşünmek gerekir. Suriye’nin batısında çatışan rejim güçleri ve Rusya DAİŞ’in
Deyr ez-Zor’dan çıkarılması için gerekli olan gücü son üç yılda gönderemedi.
Çatışmasızlık bölgelerinin ilanı ile Batı da durgunluğu yakalamaya çalışan
Rusya-Rejim güçlerinin birincil önceliği artık Deyr ez-Zor. On bin kişilik
doğrudan Rusya koordinasyonunda kurulan 5. Tümen burası için hazırlanıyor. Aynı
zamanda ABD’de Suriye-Iraq sınırına olan ilgisini arttırdı ve Deyr ez-Zor’u
önceliğine aldı. Suriye-Iraq sınırına özel kuvvetlerini yerleştirdi ve muhalif
güçleri güneyden yakınlaştırmaya çalıştı ancak Rusya hava saldırısı ile buna
engel oldu. Iraq tarafından sınıra dayanan Haşdi Şaabi Şii güçleri ise Iraq
yönetimine baskı uygulayarak Suriye tarafına taşmak istemektedir.

Anlaşılacağı üzere hem büyük dış güçlerin hem de yereldeki
güçlerin çıkarlarının çakıştığı nota Deyr ez-Zor’dur. Bu gerçeklikte Raqqa’dan
sonra Deyr ez-Zor’a ilerleyeceğini duyuran QSD şehirdeki kuşatmayı kaldırmakta
en umut verici güç. Rusya QSD’nin ilerleyişinin artık durdurulması gerektiğine
inanıyor. Dolayısıyla Rusya’nın Deyr ez-Zor çıkarları ile Türkiye’nin Rojava
çıkarları bu süreçte birleşiyor. Rusya açık tehdidini sunarak Afrine
Türkiye’den bir saldırı olursa buna göz yumacağını ortaya koydu.

Fırsat bu fırsat Afrin!

Tüm güçlerin Deyr ez-Zor’da çakışan çıkarlarıyla ortaya çıkan
çelişkiden nemalanan TC kendi dar Kürt karşıtı siyaseti ile yeni bir hamleye
kalkışıyor. Bu sefer sahadaki çetelerinin eliyle değil kendi çeteleri ile
gelecek. Kendi sınır hattından ağır top atışlarını arttıracak, Azez-Mare
hattında ve Idlibte karadan saldıracak. Zamanında el-Bab’a giderken söylediği
büyük sözlerin benzerlerini duymaya başladık. Zar zor bir arada tuttuğu ÖSO
çetelerinden kopuşlar devam ediyor ve TC Ordusu içindeki emir komuta zinciri 15
Temmuz sonrası bir hayli güvensiz. Afrin’i savunacak olan QSD’nin Deyr ez-Zor’a
planladığı yoğunlaşmayı gösteremeyeceği doğrudur ve belki de Rusya bu savaştan
memnun çıkacaktır. Ancak QSD TC çetelerini bu sefer doğrudan, kendi
topraklarını savunmanın meşruiyeti ile hezimete uğratmanın tarihi fırsatına erişecek.

Son Başarısızlık

TC’nin yaşayacağı başarısızlığın hem iç siyasette hem dış
siyasette derin kayıpları olacak. İçeride seferberlik halinin devamına ihtiyacı
var çünkü OHAL’in devam etmesi bu milliyetçi tabandaki refleksin
sürdürülebilirliğine bağlı. Savaşın ve OHAL’in devamı ile içeride yürüttüğü
soykırım ve hukuksuzlukları örtbas etmek istiyor. Ancak yaşayacağı yenilgi ile
meşruiyeti ciddi anlamda sarsılacak ve bir çok sorgulamayı beraberinde
getirecek. El-Bab’ın sonuçlarını örtbas eden medya Afrin’in sonuçlarını
saklayamayacak. Dış siyasette ise TC nasıl ki zamanında sahada askeri partner
olamayacağını ABD’ye gösterdiyse, şimdide zamanı geldiğinde kullanılabilecek
bir koz olmadığını Rusya’ya gösterecek. Üçüncü çizgi olan QSD’nin darbesiyle
daha da itibarsızlaşacak ve tamimiyle kendi iç meselelerine dönmek zorunda
kalacak.

Berken Sipan

Kürdistan Stratejik Araştırmalar Merkezi

www.lekolin.com – www.lekolin.org – www.lekolin.net –
www.lekolin.info -www.navendalekolin.com -http://kursam.org/index.html- http://kursam.net/index.html